Ορόσημα σωματικής ανάπτυξης - Βασικές κινητικές δεξιότητες παιδιών

mother-and-baby

Από τη γέννηση ενός παιδιού και μέχρι την ηλικία των 5 ετών εξελίσσονται τα πιο σημαντικά στάδια ανάπτυξης τα οποία θα σηματοδοτήσουν τη μετέπειτα εξέλιξη του παιδιού σε διάφορους τομείς. Τα στάδια ανάπτυξης αφορούν κυρίως τον συναισθηματικό, κινητικό, γλωσσικό, γνωστικό και κοινωνικό τομέα. Παρακάτω θα δούμε τα κινητικά ορόσημα , αδρής – λέπτής κίνησης που αφορούν παιδιά ηλικίας από 1 μηνών εώς 6 χρονών.

Αδρή κινητικότητα

Η ανάπτυξη της αδρής κινητικότητας του παιδιού σας περιλαμβάνει τις μεγαλύτερες και δυνατότερες μυϊκές ομάδες του σώματος του. Στην πρώιμη παιδική ηλικία η ανάπτυξη αυτών των μυών καθιστούν ικανό το μωρό σας να σηκώσει το κεφάλι του, να καθίσει, να μπουσουλήσει, να περπατήσει, να τρέξει και να πηδήξει.


Νεογέννητο – 1ος μήνας

  • Εστιάζει τα μάτια του σε ένα πρόσωπο
  • Όταν το έχετε ανάσκελα, τα χεράκια και τα ποδαράκια του βρίσκονται κοντά στο σώμα του. όταν το κεφαλάκι του γυρνά στο πλάι τότε και το σώμα ακολουθεί στην ίδια κατεύθυνση.
  • Όταν το έχετε μπρούμυτα, μπορεί να σηκώσει το κεφάλι του για λίγα δευτερόλεπτα. Αν το σηκώσετε όρθιο , το κρατά για 1 – 2 δευτερόλεπτα στην ίδια ευθεία
  • Φέρνει και τα δυο του χέρια κοντά στα μάτια και το στόμα
  • Το μωρό κινεί και τα δυο χέρια σε μεγάλο εύρος, με κινήσεις που γίνονται από τον ώμο.
  • Κατά την διάρκεια που το μωρό είναι ξύπνιο, κλωτσάει με ρυθμικά και τα δυο του ποδαράκια.

2ος μήνας

  • Το μωρό στρέφει το κεφαλάκι του από τη μία πλευρά στην άλλη και μπορεί να το διατηρήσει στη μέση θέση για λίγη ώρα.
  • Όταν είναι μπρούμυτα μπορεί να σηκώσει το κεφαλάκι του χωρίς ταλάντωση και για περισσότερη ώρα.
  • Το μωρό όταν έλκεται στην καθιστή θέση προσπαθεί να σηκώσει το κεφάλι του, αλλά δεν έχει επαρκή έλεγχο.
  • Το μωρό φέρνει το χέρι του στο στόμα για να ηρεμήσει.
  • Το μωρό κλωτσάει εναλλάξ τα ποδαράκια του όταν είναι ανάσκελα.

3ος μήνας

  • Το μωρό μπορεί να ακολουθήσει με συνέπεια ένα αντικείμενο ή ένα πρόσωπο οριζόντια από πλευρά σε πλευρά και κάθετα.
  • Το μωρό μπορεί να κινήσει ενεργητικά τα χεράκια του και εξερευνεί το στόμα, το σώμα, ή τα ρούχα του. Μπορεί επίσης να ενώσει τα χεράκια του.
  • Μπορεί στη μπρούμυτα θέση να στηριχτεί στους αγκώνες να σηκώσει το κεφαλάκι του 45οκαι να το διατηρήσει χωρίς ταλάντωση στη μέση θέση.

4ος μήνας

  • Από ανάσκελα μπορεί να τεντώσει τα χεράκια του για να φτάσει ένα αντικείμενο. Πιάνει μια κουδουνίστρα με τη χούφτα του.
  • Το μωρό πιάνει με τα χέρια του τα γόνατα του όταν βρίσκεται ανάσκελα. Μπορεί από αυτή τη θέση τώρα να γυρίσει στην πλάγια θέση και να παραμείνει για λίγο εκεί.
  • Από ανάσκελα κινεί τα πόδια του συμμετρικά, μπορεί να τα τεντώνει και να τα λυγίζει.
  • Όταν είναι μπρούμυτα στηρίζεται στα χέρια του και ανασηκώνει το στήθος του. Από εκεί παρακολουθεί και μπορεί να στέψει δεξιά και αριστερά το κεφαλάκι του.
  • Όταν τραβάμε το μωρό προς την καθιστή θέση τότε το κεφαλάκι του είναι ικανό να ακολουθήσει την κίνηση του σώματος χωρίς να μείνει πίσω.
  • Αν τοποθετηθεί όρθιο τότε παίρνει βάρος στα ποδαράκια του και μπορεί να τα πατήσει σε μια επιφάνεια.

5ος μήνας

  • Το μωρό ελέγχει το κεφαλάκι του ακόμη και στην καθιστή θέση.
  • Το μωρό από ανάσκελα μπορεί να σηκώσει τα ποδαράκια του και να πιάσει μια το ένα και μια το άλλο ή ακόμη να φέρει και το πελματάκι του στο στόμα. Έτσι θα γνωρίσει το σώμα του.
  • Από ανάσκελα μπορεί να παρακολουθήσει ένα παιχνίδι που είναι τοποθετημένο στην κοιλιά του και αν χρειαστεί σηκώνει το κεφαλάκι του για να το δει.
  • Το μωρό μπορεί να γυρίσει από ανάσκελα στο ένα ή στο άλλο πλευρό και να παραμείνει εκεί για ώρα στηριζόμενο στον αγκώνα του.
  • Το μωρό διαχωρίζει τις κινήσεις του ματιού από τις κινήσεις του κεφαλιού. Μπορεί να χρησιμοποιεί τα μάτια του για να παρακολουθεί ένα αντικείμενο χωρίς να κινεί παράλληλα το κεφαλάκι του.
  • Μπορεί να κρατήσει πολύ καλύτερα ένα παιχνιδάκι με το χέρι του.
  • Το μωρό όταν είναι μπρούμυτα μπορεί να στηριχτεί στις παλάμες του(αγκώνες τεντωμένοι). Όταν στηρίζεται στους αγκώνες μπορεί να σηκώσει το ένα χεράκι του και να πιάσει ένα παιχνιδάκι ενώ στηρίζεται στο άλλο.
  • Το μωρό αρχίζει να σέρνεται προς τα πίσω σπρώχνοντας με τα χαράκια του από μπρούμυτα.

6ος μήνας

  • Ο έλεγχος του κεφαλιού και η δύναμη των μυών του λαιμού έχουν αυξηθεί πολύ
  • Το μωρό όταν είναι ανάσκελα τεντώνει ψηλά τα ποδαράκια του και μπορεί να πιάσει τα πέλματά του και να παίξει μαζί τους.
  • Παραμένει μπρούμυτα και στηρίζει τις παλάμες του με τεντωμένους αγκώνες. Μπορεί τώρα να απλώσει το ένα χεράκι του και να πιάσει ένα παιχνιδάκι από τη θέση αυτή.
  • Το μωρό πιάνει ένα αντικείμενο με το ένα χέρι και το εξερευνεί με το άλλο.
  • Το μωρό ρολλάρει ενεργητικά από ανάσκελα προς μπρούμυτα είτε μαζεύοντας τα ποδαράκια του είτε κάμπτοντας το κεφαλάκι του.
  • Όταν το μωρό μπαίνει στην καθιστή θέση έχει τα χεράκια του τεντωμένα μπροστά ανάμεσα στα πόδια του.
  • Το μωρό αρχίζει να μετακινείται προς τα εμπρός με κολυμβητικές κινήσεις από μπρούμυτα.

7ος μήνας

  • Το μωρό σπάνια μένει ανάσκελα για μεγάλο χρονικό διάστημα.
  • Το μωρό είναι ανεξάρτητο και λειτουργικό στη μπρούμυτα θέση.
  • Το μωρό μετακινείται προς όλες τις κατευθύνσεις για παιχνίδι και εξερεύνηση του περιβάλλοντος.
  • Μπορεί να γυρίσει από ανάσκελα μπρούμυτα και το αντίθετο(ρολλάρισμα).
  • Το μωρό μεταβαίνει από την μπρούμυτα θέση στην τετραποδική και από εκεί μπορεί να κάνει ταλαντώσεις μπρος-πίσω.
  • Κάθεται χωρίς υποστήριξη.

8ος μήνας

  • Το μωρό είναι ανεξάρτητο και λειτουργικό στην καθιστή θέση.
  • Το μωρό μπορεί να μεταβεί από την καθιστή θέση στην τετραποδική μόνο του.
  • Το μωρό μπουσουλάει χρησιμοποιώντας τα χεράκια και τα ποδαράκια του.
  • Το μωρό χειρίζεται, μεταφέρει και αφήνει τα παιχνίδια όταν μπουσουλάει.
  • Μπορεί να σκαρφαλώσει στα έπιπλα, στις σκάλες και στους ανθρώπους.

9ος μήνας

  • Το μωρό έχει μεγάλη ποικιλία στην καθιστή θέση (πλάγιο κάθισμα, μακρύ κάθισμα..)
  • Το μωρό χρησιμοποιεί το μπουσούλισμα ως βασικό μέσο μετακίνησης για να εξερευνήσει, να αποκτήσει και να μεταφέρει παιχνίδια.
  • Είναι ικανό να παραμείνει σε θέση γονυπετή και ημιγονυπετή και να παίξει.
  • Μπορεί να διατηρήσει την γονυπετή θέση με ή χωρίς χρήση των χεριών του.
  • Το μωρό μπορεί να σκαρφαλώσει σε μια καρέκλα αλλά δεν ξέρει πώς να γυρίσει και να καθίσει.
  • Το μωρό μπορεί να σκαρφαλώσει σκάλες αλλά δεν ξέρει πώς να τις κατέβει.
  • Το μωρό χαμηλώνει από την όρθια θέση για να πάρει παιχνίδια από το πάτωμα.
  • Αρχίζει να μετακινείται με πλάγια βήματα γύρω από έπιπλα.
  • Το μωρό περπατάει μπροστά όταν υποστηρίζεται από τα χέρια στην όρθια Το μωρό σηκώνεται στην όρθια θέση με ελάχιστη στήριξη των χεριών του. Ίσως να κρατιέται μόνο από το ένα χεράκι του.

10ος μήνας

  • Το μωρό μπορεί να καθίσει σε μακρύ κάθισμα στο πάτωμα (τα πόδια σε ευθεία και μπροστά).
  • Το μωρό κινεί τα χέρια με έλεγχο και ελευθερία σε όλες τις θέσεις καθίσματος και αναπτύσσει τη λεπτή κίνηση.
  • Το μωρό μπουσουλάει ή σκαρφαλώνει σε αντικείμενα διαφορετικού ύψους, πλάτους και σταθερότητας.
  • Μπορεί να αφήσει τα χέρια του από το έπιπλο που στηρίζεται και να ακουμπά μόνο την κοιλίτσα του θέση.

11ος μήνας

  • Το μωρό στρίβει τον κορμό του ενώ κάθεται για να πιάσει ένα παιχνίδι.
  • Το μωρό προσπαθεί να σκαρφαλώσει μέσα σε και έξω από μεγάλα δοχεία, όπως ένα μεγάλο παιχνιδόκουτο.
  • Το μωρό αρχίζει να κατεβαίνει από τα έπιπλα κινούμενο προς τα πίσω.
  • Το μωρό κατορθώνει να σηκώνεται και να στέκεται χωρίς υποστήριξη.
  • Με το ένα χέρι στο έπιπλο, το μωρό μπορεί να σηκωθεί όρθια μέσα από το ημιγονάτισμα.
  • Με το ένα χέρι στο έπιπλο, το μωρό μπορεί να χαμηλώνει σε βαθύ κάθισμα και να σηκώνεται ξανά χωρίς δυσκολία.
  • Το μωρό μπορεί να τσαθεί και να περπατήσει ενώ το κρατάτε από το ένα χεράκι ή να περπατήσει ανεξάρτητο με το ένα χέρι στο έπιπλο.

12ος μήνας

  • Το μωρό εύκολα κινείται από και προς την καθιστή θέση στην τετραποδική, στη γονυπετή, στο βαθύ κάθισμα και στην όρθια.
  • Το μωρό χρησιμοποιεί το μπουσούλισμα για να κινηθεί γρήγορα.
  • Χρησιμοποιεί το βαθύ κάθισμα (θέση κου-κου)για να παίξει.
  • Το μωρό σκαρφαλώνει πάνω ή μέσα σε οτιδήποτε αντιλαμβάνεται ότι μπορεί να εξερευνήσει.
  • Το μωρό μπορεί να σηκωθεί από την τετραποδική στην όρθια θέση χωρίς καμία βοήθεια.
  • Μπορεί να περπατήσει ανεξάρτητο αλλά με μεγάλη ταχύτητα.

 Μεταξύ 12-18 μηνών, το νήπιο σας θα πρέπει να:

  • Μπορεί να πετάξει μια μεγάλη μπάλα χρησιμοποιώντας και τα δυο του χέρια ενώ κάθεται.
  • Περπατά ανεξάρτητο.
  • Σκύβει για να πάρει ένα παιχνίδι από το πάτωμα ή κάθεται σε βαθύ κάθισμα (θέση κου-κου)προσεκτικά το παίρνει και ανεβαίνει χωρίς να πέσει.
  • Σκαρφαλώνει στα σκαλοπάτια και τα κατεβαίνει με την όπισθεν.
  • Μπορεί να ανεβαίνει και να κάθεται μόνο του σε ένα καρεκλάκι.
  • Τραβάει ή σέρνει ένα παιχνίδι καθώς περπατά.
  • Σπρώχνει ένα μεγάλο αντικείμενο (για παράδειγμα μία καρέκλα) και περπατά
  • Προσπαθεί να τρέξει ή να τρέχει λίγο σφιγμένο.

 Μεταξύ 18 μηνών και 2 χρονών, το νήπιο σας πρέπει να:

  • Κάνει μεγαλύτερα βήματα όταν βαδίζει.
  • Ανεβοκατεβαίνει σκαλοπάτια όταν του κρατάτε το χέρι.
  • Τρέχει με άνεση και μπορεί να σταματήσει έγκαιρα.
  • Μπορεί να περάσει ένα χαμηλό εμπόδιο χωρίς να πέσει.
  • Πηδάει με τα δύο πόδια ενωμένα επιτόπου,προς τα εμπρός αλλά και από μικρό σκαλοπατάκι.
  • Ξεκινά να χρησιμοποιεί τροχήλατα παιχνίδια χωρίς να χρησιμοποιεί όμως τα πηδάλια.
  • Κάνει τούμπες στο πάτωμα.
  • Πετά με το ένα χέρι του μια μικρή μπαλίτσα προς συγκεκριμένο στόχο.
  • Κλωτσά και κυνηγά μια μπάλα.

 Μεταξύ 2 χρονών και 2,5 χρονών, το νήπιο σας θα πρέπει να:

  • Στέκεται στιγμιαία στο ένα ποδαράκι χωρίς να κρατιέται πουθενά
  • Μεταφέρει αντικείμενα καθώς περπατά.
  • Είναι ικανό να περπατήσει αργά και όχι μόνο γρήγορα.
  • Μπορεί να ισορροπήσει μόνο του στις μύτες των ποδιών του .
  • Χοροπηδά αυτόνομα.
  • Πηδά εύκολα από ένα χαμηλό σκαλοπάτι χωρίς να χάσει την ισορροπία του.
  • Οδηγεί ένα τρίκυκλο ποδήλατο προχωρώντας το μπροστά με τα πόδια του και είναι ικανό να το κατευθύνει.
  • Ισορροπεί επάνω σε στενή επιφάνεια 12-15cm (για παράδειγμα στο κράσπεδο ενός πεζοδρομίου) και προσπαθεί να περπατήσει μόνος του.
  • Κάνει κούνια.

 Μεταξύ 2,5 και 3 χρονών το νήπιο σας πρέπει να:

  • Στέκεται στο ένα πόδι για αρκετά δευτερόλεπτα χωρίς να κρατιέται πουθενά.
  • Ανεβαίνει σκαλοπάτια εναλλάσσοντας τα ποδαράκια του.
  • Κατεβαίνει σκαλοπάτια (σκαλί-σκαλί).
  • Μπορεί να περπατήσει ισορροπώντας στις μύτες των ποδιών του.
  • Πηδά πάνω από ένα εμπόδιο.
  • Ξεκινά να οδηγεί ένα τρίκυκλο ποδηλατάκι πατώντας τα πηδάλια.
  • Σκαρφαλώνει παντού.
  • Κάνει τσουλήθρα.

Μεταξύ 3 και 4 χρονών το παιδί σας θα πρέπει να:

  • Τρέχει γύρω από εμπόδια.
  • Περπατά πάνω σε μία γραμμή.
  • Στέκεται στο ένα ποδαράκι για 5-10 sec.
  • Χοροπηδά πάνω στο ένα του πόδι.
  • Κάνει ποδηλατάκι τρίκυκλο.
  • Ανεβοκατεβαίνει μόνος σκαλοπάτια εναλλάσσοντας πόδια και χωρίς να πιάνεται.
  • Πηδά από σκαλοπάτι με τα πόδια ενωμένα.
  • Κάνει τσουλήθρα ανεξάρτητο.
  • Σκαρφαλώνει καλά.
  • Κάνει κουτσό.

 Μεταξύ 4 και 5 χρονών, το παιδί σας πρέπει να:

  • Περπατά σε δοκό ισορροπίας προς τα εμπρός και πίσω.
  • Εκτελεί τούμπες.
  • Ισορροπεί στο ένα πόδι για 8-10 sec.
  • Κάνει κουτσό αλλάζοντας ποδαράκι.
  • Ξεκινά να πηδάει σχοινάκι.
  • Πετά μια μπάλα για να χτυπήσει ένα στόχο.
  • Πηδά προς τα πίσω.
  • Ξεκινά να κινεί μία κούνια και να διατηρεί την κίνηση(μπορεί να αρχίσει με μία ώθηση εμπρός).
  • Χοροπηδά στο ένα πόδι 5 φορές.
  • Ανεβαίνει μόνος του σκαλιά της τσουλήθρας στην παιδική χαρά.

Μεταξύ 5-6 χρονών, το παιδί σας θα πρέπει να:

  • Απολαμβάνει να συμμετέχει σε ομαδικά παιχνίδια.
  • Εξελίσσει τις δραστηριότητες με μπάλα και με ακόμη μικρότερη μπάλα.
  • Κατακτά δραστηριότητες όπως κουτσό ή πήδημα σχοινάκι .
  • Κάνει ποδήλατο με δύο τροχούς.
  • Ανεβοκατεβαίνει σκαλοπάτια τρέχοντας

baby-holding-mothers-hand

Λεπτή κινητικότητα

Η λεπτή κινητικότητα αφορά κυρίως τα χέρια και τα δάχτυλα και τις λεπτές κινήσεις που μπορούν να κάνουν με αυτά. Είναι η ικανότητα που θα προδικάσει την δυνατότητα ενός παιδιού να γράφει , να δένει , να κουμπώνει.

1ος μήνας

  • Φέρνει τα χέρια εντός της εμβέλειας των ματιών και του στόματος
  • Κρατάει τα χέρια σε σφιχτή γροθιά

3ος μήνας

  • Ανοίγει και κλείνει τα χέρια
  • Φέρνει τα χέρια του στο στόμα
  • Παρατηρεί και χτυπάει κρεμάμενα αντικείμενα
  • Χτυπάει και κουνάει παιχνίδια με τα χέρια του

7ος μήνας

  • Φτάνει αντικείμενα με το ένα χέρι
  • Μεταφέρει αντικείμενα από χέρι σε χέρι

Στο  1ο χρόνο, το παιδί σας θα πρέπει να:

  • Πιάνει αντικείμενα με τα δάκτυλά του (σαν τανάλια)
  • Χτυπά δυο κύβους μεταξύ τους
  • Βάζει αντικείμενα σε κουτί
  • Βγάζει αντικείμενα από κουτί
  • Σπρώχνει με το δείκτη

Μεταξύ 2 και 3 χρονών, το παιδί σας θα πρέπει να :

  • Μπορεί να κάνει κάθετες, οριζόντιες γραμμές και κύκλο ( 30-36 μηνών )
  • Μπορεί να κρατάει ένα μολύβι με διποδικό δραγμό ( 30-36 μηνών )
  • Μπορεί να γυρίζει τις σελίδες ενός βιβλίου μια προς μια ( 24-30 μηνών
  • Μπορεί να εκτελεί περιστροφικές κινήσεις ( 24-30 μηνών )
  • Ανοίγει πόμολα και πόρτες ( 24-36 μηνών )
  • Κρατάει με το χέρι του το χαρτί που ζωγραφίζει ( 33-38 μηνών )

Μεταξύ 3 και 4 χρονών, το παιδί σας θα πρέπει να :

  • Μπορεί να χρησιμοποιεί τριποδικό δραγμό ( 33-39 μηνών )
  • Μπορεί να ζωγραφίζει σταυρό και απλά σχέδια
  • Μπορεί να ζωγραφίζει εντός ενός απλού σχήματος ακόμα και αν δεν το κάνει με ακρίβεια (36-48 μηνών )
  • Ξεδιπλώνει καραμέλες ( 36 μηνών )
  • Μπορεί να ξεβιδώνει βαζάκια ( 36-48 μηνών )
  • Κόβει με το ψαλίδι ασφαλείας χαρτί σε γραμμή , κύκλο, τετράγωνο ( 36-38 μηνών )

Μεταξύ 4 και 5 χρονών, το παιδί σας θα πρέπει να:

  • Κρατάει καλά το μολύβι
  • Ζωγραφίζει άνθρωπο με 2 – 4 μέλη τουλάχιστον
  • Αντιγράφει 10 περίπου βασικά κεφαλαία γράμματα
  • Μπορεί να τρώει άνετα μόνο του με κουτάλι
  • Μπορεί να χρησιμοποιεί το ποντίκι του υπολογιστή
  • Χρησιμοποιεί αρκετά καλά μαχαιροπίρουνα ( με δυσκολία ακόμα το μαχαίρι )

Μεταξύ 5 και 6 χρονών, το παιδί σας θα πρέπει να:

  • Ζωγραφίζει ένα ανθρωπάκι με 12 λεπτομέρειες
  • Κουμπώνει μεγάλα κουμπιά και ενώνει τα < αυτάκια > από το φερμουάρ
  • Μπορεί να φτιάχνει πολύπλοκες κατασκευές
  • Μπορεί να περνάει άνετα το σπάγγο από ένα δαχτυλίδι
  • Ζωγραφίζει με ακρίβεια εντός πλαισίου
  • Μπορεί να κρεμάει την πετσέτα και το παλτό του
  • Δένει κόμπο